Illustratoren

J.R.R. Tolkien

De eerste persoon die illustraties maakte bij de teksten over Midden-aarde was Tolkien zelf. Dit deed hij van bepaalde locaties uit zijn werk, maar hij maakte ook tekeningen die niets met Midden-aarde te maken hadden. Daarnaast ontwierp hij de kaften voor de eerste druk van The Lord of the Rings. Deze werden uiteindelijk niet gebruikt. Een speciale editie, die werd uitgegeven om het 50-jarig bestaan van The Lord of the Rings te vieren, heeft deze omslagen wel. Het boek Tolkien: Artist and Illustrator van Hammond & Scull geeft een goede indruk van Tolkien’s tekenwerk.

Pauline Baynes

Pauline Baynes was Tolkiens favoriete illustratrice. Voor Tolkien illustreerde zij onder andere Farmer Giles of Ham, The Smith of Wootton-Major, The Adventures of Tom Bombadil en Bilbo’s Last Song. Daarnaast heeft ze de cover van de Britse The Lord of the Rings editie tweemaal geïllustreerd: de eendelige versie uit 1968 en de driedelige versie uit 1981.

Alan Lee

De laatste jaren is Alan Lee bij het grote publiek uitgegroeid tot de bekendste illustrator van Tolkiens werk. Dit komt onder andere door zijn medewerking aan de films van Peter Jackson, de uitgave van The Children of Hurin en de bekende The Hobbit/Lord of the Rings boxset met zijn tekeningen. Zijn stijl kenmerkt zich door het gebruik van aquarelverf met veel natuurkleuren. Daarnaast bevatten zijn tekeningen weinig details: zij geven meer een sfeerimpressie dan een vastomlijnd beeld.

John Howe

Na Alan Lee komt John Howe wat betreft bekendheid. Hij heeft zijn faam vooral te danken aan de films van Peter Jackson, waar hij ook aan heeft meegewerkt. John Howe is een meester in het vastleggen van een actiemoment en zijn werk bevat veel details, iets dat voortkomt uit zijn grote kennis van mythologie en geschiedenis.

Ted Nasmith

De laatste van ‘de grote drie’ is Ted Nasmith. Waar John Howe en Alan Lee aan de films hebben meegewerkt, heeft Ted Nasmith dit aanbod afgewezen. Ondertussen heeft hij echter flink aan de weg getimmerd: in de jaren van de Peter Jackson films heeft hij de jaarlijkse Tolkien Calender viermaal achter elkaar geïllustreerd (gebaseerd op The Silmarillion en de drie delen van Lord of the Rings). Daarnaast is er een nieuwe uitgave van het boek The Silmarillion uitgegeven met afbeeldingen van Nasmith. Zijn stijl kenmerkt zich door heldere kleuren, veel details en de nadruk op architectuur (dat is dan ook zijn vakgebied). Zijn afbeeldingen zijn erg realistisch.

De Gebroeders Hildebrandt

De eerste decennia na het uitkomen van The Lord of the Rings waren deze tweelingbroers zeer populair. Hun illustraties wierpen vooral eind jaren ’70 en begin jaren ‘80 hoge ogen. Fans zijn echter extreem verdeeld over hun tekeningen. Dit komt vooral door de soms stripachtige, bijna clowneske voorstellingen, die meer richting de betere Disneyfilms gaan dan de hoogdravende mythologie van Tolkien. Toch heeft hun werk een stempel gedrukt op de Tolkienbeleving – en kwalitatief zijn hun afbeeldingen zeker niet slecht.

Peter Pracownik

Iemand die twee bekende Tolkien posters heeft getekend is Peter Pracownik. Deze in Engeland geboren man heeft echter meer gemaakt dan de bekende Hobbit en Lord of the Rings posters. In 2011 is een deel van het werk op een eigen kalender verschenen. Verder is zijn werk op andere merchandise, zoals shirts en mokken, verschenen.

 

Stripboeken

David Wenzel & Charles Dixon – The Hobbit: een kleurrijk en mooi getekend stripboek gebaseerd op The Hobbit. Dit boek is ook in het Nederlands verkrijgbaar.

Luis Bermejo – In de Ban van de Ring: een stripboek gebaseerd op de Lord of the Rings verfilming van Ralph Bakshi. In drie delen uitgegeven, maar ook verkrijgbaar als één boek. Gaat een klein stukje (een pagina) verder dan de film, namelijk totdat Frodo, Sam en Gollum bij de Zwarte Poort komen.

 

Nederlandse illustratoren

Cor Blok

Van de Nederlandse illustrators is Cor Blok (eregast Lustrum 2006) wellicht de bekendste. Door middel van een vernieuwende techniek heeft hij unieke kaften ontworpen voor onder andere de bekende Prisma-pockets (1111-1113) met de witte rug. In de Tolkienwereld zijn deze omslagen vrij bekend. De officiële Tolkien Calender 2011 staat in het teken van zijn werk (die van 2012 ook). Tolkienlibrary is daarnaast actief bezig met het catalogiseren van de Midden-aardse werken van Cor Blok. Deze zijn samengebracht in het boek A Tolkien Tapestry.

Cees Kelfkens

Cees Kelfkens is de ontwerper/illustrator van de kaften van de eerste Nederlandse druk van In de Ban van de Ring (in drie delen) en De Hobbit (de heruitgave ten behoeve van het vijftig jarig bestaan van de Nederlandse vertaling van The Hobbit bevat dezelfde omslag als de eerste Nederlandse druk van De Hobbit).

Bart van Erkel

Bart van Erkel heeft een van de bekendste kaften van De Hobbit geïllustreerd (de editie met het tafelbanket, de taartjes en rode puntmutsdwergen op de voorkant en Smaug op de achterkant).

Jos

Jos is een Nederlandse illustrator die in 2006 een Tolkien kalender heeft ontworpen.

Henning Janssen

Henning Janssen, voormalig Unquendorlid, heeft in 2006 een Tolkien kalender uitgegeven.

Unquendorianen

Ook binnen Unquendor zijn leden bezig om Tolkiens werk te illustreren. Hun creaties komen onder andere op de website en in de Lembas.

 

Overig

Overige tekenaars die hun inspiratie uit Tolkien hebben gehaald, zijn onder meer:

Kalenders

Ieder jaar komen er meerdere kalenders uit. De officiële wordt gepubliceerd door Harper Collins en bevat de laatste jaren meestal het werk van 1 bekende illustrator, maar ook wel eens een mix van verschillende. Sommige genootschappen, illustratoren en kleinere uitgevers komen met eigen kalenders. De kalenders zijn graag gewilde objecten voor Tolkien liefhebbers, omdat zij een uitgebreid beeld geven van allerlei visies op Midden-aarde.